301 / 576
R
OZDZIAŁ
III. Życie religijne
299
Marta Krzyżosiak
3.4. Ś
LADY OBECNOŚCI CYSTERSÓW LUBIĄSKICH
W
S
ICINACH
Znaczący wpływ na życie kulturowe i religijne danego obszaru wywie-
rały zawsze obecne na tym terytorium formacje religijne. Zakonem,
który w sposób szczególny zapisał się w historii ziemi górowskiej było
zgromadzenie cystersów. W czasie swojego ponad 500-letniego poby-
tu na omawianym terenie, wywodzący się z Lubiąża szarzy mnisi,
w wieloraki sposób oddziaływali na tutejszą rzeczywistość, a ich
wpływ był tak wielki, że miejscowość Siciny, w której powstała jedna
z ważniejszych grangii opactwa, została nawet określona przez
G. Müncha mianem forpoczty lubiąskiej kultury. Najtrwalszym śladem
pobytu zakonników na tych ziemiach jest obecnie barokowy zespół
architektoniczny, stanowiący perłę nie tylko górowskiej, ale także ślą-
skiej architektury sakralnej.
Zakon cystersów, powstały na bazie ruchu eremickiego, swą ofi-
cjalną działalność, jako odrębna formacja religijna, rozpoczął w 1119 r.
na mocy bulli papieża Kaliksta II. Propagujący ubóstwo i ascetyzm
mnisi szybko zdobyli popularność, a ich opactwa rozpowszechniły się
w wielu krajach, już w 1163 r. docierając także na Śląsk. Wtedy wła-
śnie rozpoczęto lokację najważniejszego klasztoru cysterskiego
w dzielnicy śląskiej – opactwa w Lubiążu. Założony z inicjatywy księcia
Bolesława Wysokiego klasztor był pierwszym na Śląsku, a trzecim, po
Jędrzejowie i Łeknie, opactwem szarych mnichów w Polsce. Warto
w tym miejscu zaznaczyć, że w momencie, gdy cystersi zostali sprowa-
dzeni na tereny naszego kraju, ich pierwotne, surowe zasady, wypra-
cowane w czasach św. Roberta z Molesme (1028-1111) – jednego
z trzech Ojców Założycieli zakonu – uległy już znacznemu złagodzeniu.
Początkowo bowiem, szarzy mnisi pragnęli powrócić do pierwotnego