Skąd przyszliśmy, kim jesteśmy?

270

Od 1669 r. duchowni katoliccy odpowiedzialni byli za uczestnic-

two protestantów w katolickich nabożeństwach oraz za wydawanie im

pozwoleń na udzielanie przez pastorów podstawowych sakramentów.

Często dochodziło też na tym tle do ostrych zatargów. Wśród sakra-

mentów podstawowe znaczenie miała Eucharystia. Kapłan powinien

odprawiać msze św. przynajmniej trzy razy w tygodniu. Niestety,

w związku z brakiem wystarczającej liczby duszpasterzy, liczba mszy

była zdecydowanie mniejsza, a np. na terenach wiejskich odprawiana

była co drugą niedzielę. Codzienne nabożeństwa w Górze zaczęto od-

prawiać od 1687 r. Miarą profesjonalnej działalności duchownych

katolickich było liczba osób, które powróciły do wiary katolickiej.

Liczba nawróceń w skali parafii księstwa głogowskiego średnio waha-

ła się od 5 do 10. W parafii Góra Śląska, w okresie od 1694 do 1705

zanotowano 52 osoby nawrócone na katolicyzm, a więc był to wynik

imponujący.

Próbą pozyskania wiernych do wyznania katolickiego, była też

oświata szkolna, którą szerzono w szkołach przykościelnych. W Górze

szkoła miejska katolicka powstała już w 1354 r. (podobnie jak w in-

nych miastach księstwa), poświadczona w dokumencie księcia Jana

ścinawskiego, w którym występował, jako świadek, rektor szkoły –

Johann. W okresie reformacji prym wiodły szkoły ewangelickie,

w których kształcono młodzież w duchu humanizmu. Reformatorzy

katoliccy również dostrzegli rolę oświaty – w XVII w. powstawać za-

częły nie tylko szkoły miejskie, ale również na wsiach. W archiprezbi-

teriacie górowskim w 1687-1688 było 6 szkół ze 115 uczniami, w la-

tach 1693-1694 szkół wiejskich było już 8 i uczyło się w nich 165

uczniów. Oprócz nauki czytania i pisania, zapoznawano również z ra-

chunkami. Korzystano z elementarzy, katechizmów i śpiewników. Na-

uczyciele wiejscy podlegali bezpośrednio plebanom i oprócz nauczania

w szkółce, wykonywali także inne funkcje związane z parafią.

Schyłek XVII i początek XVIII w. to, obok szerzącej się kontrre-

formacji, nasilenie nastrojów religijnych w społeczeństwie. W Górze

tendencja ta znalazła swój wyraz w szerzących się ponownie brac-