Skąd przyszliśmy, kim jesteśmy?

272

ludność o wyznaniu protestanckim, ale katolickie wyznanie nigdy nie

zostało w całości zlikwidowane.

O parafii rzymskokatolickiej w Wąsoszu nie zachowało się zbyt

wiele informacji z pierwszego okresu funkcjonowania. Dzięki nielicz-

nym materiałom źródłowym wiemy, że ok. 1374 r. kapłanem był tutaj

ksiądz Berthold, w 1399 r. Nikolaus, a w 1444 r. Heintz Seitz. Nabo-

żeństwa były odprawiane głównie w kościele pw. św. Andrzeja, a para-

fia wąsoska podlegała archiprezbiteratowi w Górze. Gdy protestan-

tyzm zawitał do Wąsosza w 1527 r., prawie wszyscy mieszkańcy prze-

szli na nowe wyznanie. Próby rekatolizacji rozpoczęte w XVII w. spo-

wodowały, że zaczęto odbierać ewangelikom kościoły i ponownie od-

dawać w użytkowanie katolikom. Pierwszym proboszczem, po okresie

reformacji, w 1698 r. został ks. Wilhelm Antoniusz Straudinger. Jed-

nakże już w grudniu 1707 r. jego następca musiał oddać klucze do

wąsoskich świątyń ewangelikom. Od tego momentu nieliczni katolicy

na nabożeństwa uczęszczali do kaplicy zamkowej. Kaplica ta uległa

zniszczeniu w roku 1759, w wyniku działań wojennych. W 1771 r.

parafia katolicka wybudowała dla swych potrzeb niewielką, drewnia-

ną kaplicę, a w roku 1788 większy, także drewniany kościół pw. św.

Józefa. Kościół ten służył im do roku 1870, kiedy to został zamknięty

ze względu na zły stan techniczny, a następnie rozebrany. Nabożeń-

stwa były odprawiane w szkole, w domu parafialnym oraz w kaplicy

Zakładu św. Józefa, który założyły siostry boromeuszki z klasztoru

w Trzebnicy w 1882 r. Msze odprawiali księża z Wińska. Przez okres

panowania Habsburgów i w czasie, gdy te ziemie zajęło państwo pru-

skie, mieszkańcy Wąsosza i okolicznych wsi w zdecydowanej większo-

ści byli już ewangelikami, ale zawsze wśród nich funkcjonowała nie-

liczna, z biegiem czasu zwiększająca się, grupa katolików. Znaczenie

katolików wzrosło jednakże dopiero w 2. poł. XIX w., dzięki m.in. poli-

tyce tolerancji religijnej. O liczbie katolików w Wąsoszu świadczą nie-

pełne dane z minionych wieków. I tak, w 1765 r. w parafii mieszkało

50 wiernych; w 1828 było ich 149; w 1869 r. zanotowano już 576 osób