179 / 576
R
OZDZIAŁ
II.
Zabytki świadkami minionych czasów
177
pochodzi z XIX w., a przebudowana została w XX w. Jest to piętrowy
budynek, murowany i otynkowany, kryty dwuspadowym dachem. Do
wnętrza prowadzą dwa wejścia. Od strony północnej znajdują się dwa
budynki mieszkalne, parterowe, murowane i otynkowane, pochodzące
z XIX w.
Twórcą pierwszej siedziby mieszkalnej był najprawdopodobniej
Jan Czerniński. Pewne elementy dawnego dworu zachowały się
w obecnym pałacu. Dawny dwór był blisko powiązany z kościołem,
który powstał w tym samym czasie, co sugeruje, że była to świątynia
własnościowa. W XV w. kolejnym właścicielem był Jocusch von der
Czirne, natomiast w końcu XV w. Czerninę nabyła rodzina von Dohna.
To właśnie oni są odpowiedzialni za rozbudowę kościoła pw. św.
Wawrzyńca, możliwe, że przeprowadzili także pewne prace w zespole
dworskim. Od roku 1538 wieś była własnością braci von Stosch: Alek-
sandra i Baltazara I. Po śmierci Baltazara i podziale majątku pomiędzy
synów, utrwalił się podział na Czerninę Dolną i Górną (w 1595 r.).
Czerninę Górną otrzymał młodszy syn, Kasper, który znacznie posze-
rzył majątek. Kolejnym dziedzicem został Jerzy Abraham, w 1680 r.
ożenił się on z Urszulą Katarzyną, córką Baltazara Fryderyka i Kata-
rzyny Kottwitz. Odnoszą się do tego małżeństwa dwa herby Stoschów
w barokowych kartuszach, nad wschodnim wejściem pałacu. W latach
1699-1700 przebudował on także całkowicie pałac oraz zabudowania
dworskie. Po ich bezpotomnej śmierci majątek przejęła najstarsza
siostra Jerzego, Jadwiga Helena, wdowa po Fryderyku von Schweinitz,
a po jej śmierci wieś przeszła w ręce rodziny von Lestwitz. Ostatni
przedstawiciel tej rodziny, Karol Rudolf, przeprowadził kolejną zmia-
nę w pałacu. W 1803 (w roku swej bezpotomnej śmierci) ufundował
on zakład dla dziewcząt szlachetnie urodzonych, w skład majątku sie-
rocińca wchodziły m.in. dobra czernińskie. Sierociniec istniał w pałacu
do czasów II wojny światowej. Nad głównym wejściem do pałacu znaj-
duje się herb Lestwitz i Stosch. Podczas wojny pałac nie uległ znisz-
czeniu, natomiast po 1945 r. popadał w ruinę. Obecnie jest to, niestety,
już tylko ruina, ze śladami dawnej świetności.