175 / 576
R
OZDZIAŁ
II.
Zabytki świadkami minionych czasów
173
giej części, gospodarczej. Pałac leży w części północnej, pomiędzy par-
kiem a podwórzem gospodarczym, znajdującym się w części połu-
dniowej założenia. Jest to układ tradycyjny, a pałac usytuowany jest
przy jednej z pierzei podwórza gospodarczego i zwrócony do założe-
nia gospodarczego elewacją frontową. Piętrowy pałac, kryty dachem
naczółkowym, jest budowlą murowaną, ceglaną, otynkowaną, pod-
piwniczoną. Główna bryła leży na planie wydłużonego prostokąta. Od
północnej strony dostawione są dwa ryzality kryte trójspadowym
dachem ceramicznym. Od zachodu przylega parterowa dobudówka,
a od wschodu niski taras parteru.
Liczne rozbudowy pałacu w XIX w. zatarły ślady pierwotnego
układu. Całkowicie przebudowane są również wnętrza pałacowe. Bry-
ła budowli nawiązuje do barokowych rezydencji z 2. poł. XVIII w. Za
barokową przynależnością przekonują także wnętrza piwnic, których
ściany wymurowano używając kamieni, sklepienia zaś mają formę
spłaszczonych kolebek z lunetami. Także zachodni szczyt z owalnymi
oknami nawiązuje do rozwiązań z końca XVIII w.
Pałac w Brzeżanach zbudowała rodzina von Woyrsch, która naj-
pierw osiedliła się w sąsiednim Łagiszynie. Pierwotnie obiekt był nieco
mniejszy i nie tak okazały. Od roku 1766 właścicielką Brzeżan była
Johanna Elisabeth, wdowa von Woyrsch. Rozbudowa z lat 70. XIX w., to
pomysł Roberta Mausoma, urzędnika państwowego, którego rodzina
władała Brzeżanami od 1877 r. Jego dążeniem było zamieszkać w bar-
dziej modnej siedzibie. Nadana została wówczas dekoracja architekto-
niczna, która nawiązywała do architektury miejskiej lat 70. i 80. XIX w.
obecnej na terenie Niemiec. Nie jest natomiast jasne, kto odpowiada za
rozbudowę pałacu z początku XX w. (dostawiono wówczas zachodnią
przybudówkę mieszczącą na parterze dużą salę reprezentacyjną),
możliwe, że byli to synowie Mausoma. Świadczyć o tym może inicjał
ich nazwiska z umieszczoną nad nim sześciopałkową koroną.
Obecnie pałac ma prywatnego właściciela, a rodziny, które tam
mieszkały zostały wysiedlone.