281 / 576
R
OZDZIAŁ
III. Życie religijne
279
nasiona lnu dostarczał pastor sam) + czynsz srebrny (nie podano jego
wysokości). Diakon natomiast otrzymywał 3 zbiórki kościelne, 12 tala-
rów na stołowanie się, 14 talarów z kasy kościoła św. Andrzeja, czynsz
srebrny i trochę żyta i owsa. Opał, kapustę, buraki i siemię lniane
otrzymywał, tak jak pastor – od urzędu. Opłaty za czynności kościelne
dzielono między pastora i diakona, ale opłatę za spowiedź każdy za-
trzymywał dla siebie; opłaty za pogrzeby i chrzty szlacheckie były dla
pastora. Z innych ciekawostek dotyczących gminy ewangelickiej:
w roku 1746 zniesiono publiczną pokutę kościelną przy płciowych
uchybieniach, w 1756 r. zakazano wygłaszania na ambonach kontro-
wersyjnych kazań; w roku 1773 wprowadzono w gminie święto zbio-
rów (dożynki), w roku 1783 zakazano bicia w dzwony w trakcie burzy
(uznano to za zabobon). Ambony kościelne służyły również jako miej-
sca ogłaszania ważnych dla społeczności informacji i królewskich
edyktów, np. o zakazie gier hazardowych, nieostrożnego palenia tyto-
niu, zakazie wywożenia śląskiej wełny. W 1816 r. Wąsosz znalazł się
w superintendenturze (diecezji) wąsosko-górowskiej. Z tego okresu
uwagę zwraca działalność superintendenta pastora K.E.O. Krebsa. Ten
duchowny szczególną uwagę zwracał na pomoc socjalną dla potrzebu-
jących. Za jego sprawą do Wąsosza w 1893 r. przybyły siostry diakoni-
sy z Domu Betanii we Wrocławiu, które założyły stację pomocy dla
starszych i chorych, a dla dzieci prowadziły przedszkole i szkółkę.
Okres rozkwitu życie parafialne przeżywało w latach 20. XX w., kiedy
to powstało lub zaczęło działać intensywniej kilka stowarzyszeń do-
broczynnych (osobno dla kobiet i mężczyzn, dziewczynek i chłopców).
W 1932 r. parafia przejęła budynek dawnej ewangelickiej szkoły i tam
po remoncie przeniesiono dom opieki, zwany „Zakładem Krebsa”.
Jeszcze w latach 70. XIX w., gmina ewangelicka została podzielona na
dwie odrębne parafie: miejską św. Macieja i wiejską św. Andrzeja.
W 1905 r. parafia miejska (Wąsosz i obwód Kodlewa w pow. Wołów)
liczyła 1816 osób, a wiejska, składająca się z 16 miejscowości (Górka,
Bełcz Mały, Cieszkowice, Bieniowice, Dochowa, Wieża, Zbaków Dolny
i Górny, Czarnoborsko, Wiklina, Gola, Wodniki, Załęcze, Borowna, Świ-