87 / 576
R
OZDZIAŁ
II.
Zabytki świadkami minionych czasów
85
chulcowy. W roku 1679 mówiło się, że budynek sklepiony był per to-
tum, ast supra altare necessario eget repartione, ponieważ grozi zawa-
leniem. Stan pozostałych części nie budził zastrzeżeń. Posadzka była
ceglana. W 1687 r. – spośród 4 istniejących małych okien, jedno było
uszkodzone.
Na ołtarzu głównym znajdowała się rzeźba Najświętszej Marii
Panny, a w zwieńczeniu postać św. Michała Archanioła. Były także dwa
ołtarze boczne, lecz zniszczone. Prawy został więc przesłonięty innym
ołtarzem, poświęconym Matce Boskiej. Do pierwotnego wyposażenia
należał drewniany krucyfiks na belce tęczowej. Drewniana, malowana
ambona z drzwiami oraz kamienna chrzcielnica (zachowane do dzi-
siaj) to elementy protestanckie. Nie było konfesjonałów, brakowało
również tabernakulum na ołtarzu, wizytator nakazał więc probosz-
czowi, aby Eucharystia przechowywana była we wnęce w ścianie, po
prawej stronie ołtarza. Dotychczas proboszcz, ze względu na obecność
protestantów, przechowywał w tym miejscu oleje święte w małym
cynowym naczyniu. Natomiast Najświętszy Sakrament przechowywa-
no na plebani, bez odpowiedniego zabezpieczenia.
W najgorszym stanie znajdowała się wówczas zakrystia. W mu-
rowanej wieży, krytej gontem, znajdowały się 2 dzwony. Na przyko-
ścielny cmentarz prowadziły dwa wejścia, jedno od strony plebani
oraz drugie, dla parafian. Ogrodzenie cmentarza było naprawiane oko-
ło 1610 r. na koszt przedstawiciela rodu Busewitz, właścicieli Karowa.
Pierwszymi protestanckimi kolektorami byli Obischowie, którzy
prawdopodobnie ufundowali sobie kamienne epitafium na południowej
ścianie prezbiterium. Około 1600 r. rodzina Niebelschütz ufundowała
kamienną chrzcielnicę, a w 1605 r. Adrian von Unruh z Wągrody ufun-
dował drewnianą ambonę. Świątynia przywrócona została katolikom
w 1654 r. praktycznie bez żadnych zmian w swej pierwotnej bryle.
W latach 70. XVII w. stan kościoła nie był najgorszy, choć wyma-
gał pewnych napraw. Nie bez znaczenia był fakt, że kolektorami ko-
ścioła byli członkowie rodzin protestanckich, których określano jako
haeretici perversos czy haeretici obstinaces
.