

R
OZDZIAŁ
II.
Zabytki świadkami minionych czasów
149
droga. Na powierzchni 0,2 ha na planie prostokąta, krzyżują się dwie
aleje tworząc układ czterokwaterowy. Po lewej stronie od wejścia na
cmentarz znajduje się kaplica oraz dom przedpogrzebowy. Na właści-
we elementy obiektu składają się cztery nagrobki wolnostojące, po-
chodzące z 1. poł. XX w. (wśród nich najstarszy nagrobek z 1930 r.)
oraz dziesięć nagrobków z 2. poł. XX w. Całość dopełnia krzyż cmen-
tarny z 1. poł. XX w. Aurze kontemplacji i zadumy sprzyja dobrze za-
chowany drzewostan składający się z sosen, brzóz i tuj. W chwili obec-
nej cmentarz jest już nieczynny i mocno zniszczony.
Na terenie gminy Wąsosz cmentarze ewangelickie znajdują się
w Czeladzi Wielkiej (obiekt pochodzi z 2. poł. XVI w.), na południowy
zachód od wsi natomiast znajduje się cmentarz rodowy z XIX w. Cmen-
tarz poewangelicki znajdował się także na terenie Górki Wąsoskiej.
Pochodził on z 2. poł. XIX w. i usytuowany był na wschód od wsi.
Cmentarz upamiętniony jest tablicą z dwujęzycznym napisem: „Pamię-
ci Dawnych Mieszkańców Parafii St. Andreas Tutaj z Bogiem w Tej
Ziemi Spoczywających / Im Gedenken An Die Ehemaligen Bewohner
Der Kirchengemeinde Landkirche St. Andreas Die Mit In Gott Dieser
Erde Ruhen”. Pochodzący z XIX w., znajdujący się naprzeciwko kościo-
ła Wniebowzięcia NMP cmentarz ewangelicki mieści się w Ługach
(cmentarz został odnowiony w 2006 r. dzięki zaangażowaniu miesz-
kańców wsi Ługi, Bartkowa i Unisławic oraz pomocy finansowej uzy-
skanej z programu Sami sobie realizowanego w gminie Wąsosz).
Mniej więcej z tego samego okresu pochodzą dwa kolejne cmen-
tarze na terenie gminy Wąsosz – jeden z nich mieścił się na krańcu wsi
Płoski, drugi usytuowany był na północ od wsi Pobiel. Ciekawym zało-
żeniem jest cmentarz w Sułowie Wielkim. Położony jest od strony pół-
nocno-wschodniej kościoła. Obiekt założony został na planie wydłużo-
nego prostokąta (na powierzchni 1,6 ha), z aleją pośrodku, od której
we wschodniej części odchodzi aleja kasztanowców. Powiększono go
w 1863 r. Najstarszy nagrobek pochodzi z 2. poł. XIX w., ostatni po-
chówek zaś miał miejsce w roku 1952. Cmentarz w okresie powojen-