Skąd przyszliśmy, kim jesteśmy?

128

trzeby serca, z pobożności, też jako pokutę za grzechy. Wiele z nich

powstało również jako wota – w intencji ocalenia wsi od wojny, zara-

zy, klęski głodu, lub też w podzięce za wysłuchane modlitwy. Stąd bie-

rze się wyraźnie zauważalny wzrost liczby budowanych kapliczek

w latach klęsk żywiołowych i epidemii. W każdej wsi lokalizowano

również miejsca, w których tradycyjnie – jak wierzono, straszyło: po-

jawiały się złe duchy, zjawy, upiory. Były to zwykle rozstaje dróg, ru-

iny domów. „Duchy” pojawiały się również w pobliżu niezwykłych

tworów przyrody, jak olbrzymie narzutowe głazy, a także w miejscach

zabójstw. Już dawno zauważono, że w takich właśnie okolicach często

wyrastały nowe krzyże lub kapliczki mające niejako chronić lud boży

przed „złymi mocami”, wiązać „siły piekielne”, nie pozwalając im szko-

dzić pobożnym mieszkańcom. Kościół najczęściej nie miał bezpośred-

niego wpływu na ich powstawanie, ale pomysłodawca konsultował się

z proboszczem, a i po wystawieniu kapliczki, kościół obejmował ją

niejako swym patronatem, a proboszcz dokonywał zaadaptowania

nowej budowli w nowy obiekt sakralny poprzez jej poświęcenie. Dla

wiejskiej społeczności było to ważne, lokalne święto. Pod koniec XIX

i w XX w. ceremonii tej nierzadko towarzyszyła prasa. Podczas jednej

z takich uroczystości, już współcześnie, w 2002 r. we wsi Bronów

w gminie Góra, mieszkańcy i sołtys, w miejscu starego, postawionego

zaraz po wojnie krzyża, wznieśli z kamienia, zebranego z okolicznych

pól, kapliczkę poświęconą Matce Boskiej. Ma ona kształt półokrągłej

muszli z wnęką, w której stoi figurka Marii. Poświęcenia dokonał ks.

Tadeusz Przybysz w trakcie mszy dożynkowej.

Na terenie powiatu górowskiego kapliczki znajdują się w każdej

wsi, ale najwięcej ich występuje we wsiach: Siciny i Wioska w gminie

Niechlów oraz w Rogówie Górowskim i Radosławiu w gminie Góra.

Mają one przeróżny wygląd i rodowód. Są w lepszym lub gorszym

stanie, ale okresowo podlegają odnawianiu poprzez pomalowanie

bądź wymianę uszkodzonych elementów. Przy kapliczkach gromadzo-

no się na nabożeństwa majowe, śpiewano pieśni religijne i odprawiano

msze. Stąd wyruszały procesje święcenia pól, odbywało się święcenie