

Skąd przyszliśmy, kim jesteśmy?
128
trzeby serca, z pobożności, też jako pokutę za grzechy. Wiele z nich
powstało również jako wota – w intencji ocalenia wsi od wojny, zara-
zy, klęski głodu, lub też w podzięce za wysłuchane modlitwy. Stąd bie-
rze się wyraźnie zauważalny wzrost liczby budowanych kapliczek
w latach klęsk żywiołowych i epidemii. W każdej wsi lokalizowano
również miejsca, w których tradycyjnie – jak wierzono, straszyło: po-
jawiały się złe duchy, zjawy, upiory. Były to zwykle rozstaje dróg, ru-
iny domów. „Duchy” pojawiały się również w pobliżu niezwykłych
tworów przyrody, jak olbrzymie narzutowe głazy, a także w miejscach
zabójstw. Już dawno zauważono, że w takich właśnie okolicach często
wyrastały nowe krzyże lub kapliczki mające niejako chronić lud boży
przed „złymi mocami”, wiązać „siły piekielne”, nie pozwalając im szko-
dzić pobożnym mieszkańcom. Kościół najczęściej nie miał bezpośred-
niego wpływu na ich powstawanie, ale pomysłodawca konsultował się
z proboszczem, a i po wystawieniu kapliczki, kościół obejmował ją
niejako swym patronatem, a proboszcz dokonywał zaadaptowania
nowej budowli w nowy obiekt sakralny poprzez jej poświęcenie. Dla
wiejskiej społeczności było to ważne, lokalne święto. Pod koniec XIX
i w XX w. ceremonii tej nierzadko towarzyszyła prasa. Podczas jednej
z takich uroczystości, już współcześnie, w 2002 r. we wsi Bronów
w gminie Góra, mieszkańcy i sołtys, w miejscu starego, postawionego
zaraz po wojnie krzyża, wznieśli z kamienia, zebranego z okolicznych
pól, kapliczkę poświęconą Matce Boskiej. Ma ona kształt półokrągłej
muszli z wnęką, w której stoi figurka Marii. Poświęcenia dokonał ks.
Tadeusz Przybysz w trakcie mszy dożynkowej.
Na terenie powiatu górowskiego kapliczki znajdują się w każdej
wsi, ale najwięcej ich występuje we wsiach: Siciny i Wioska w gminie
Niechlów oraz w Rogówie Górowskim i Radosławiu w gminie Góra.
Mają one przeróżny wygląd i rodowód. Są w lepszym lub gorszym
stanie, ale okresowo podlegają odnawianiu poprzez pomalowanie
bądź wymianę uszkodzonych elementów. Przy kapliczkach gromadzo-
no się na nabożeństwa majowe, śpiewano pieśni religijne i odprawiano
msze. Stąd wyruszały procesje święcenia pól, odbywało się święcenie