Credit Manager Magazine 9/2024

BIZNES WRZESIEŃ / SEPTEMBER 2024 www.creditmanagermagazine.pl 66 Na taki charakter współpracy wskazują także dane OECD o wartości dodanej w handlu międzynarodowym. Według nich wartość dodana wytworzona w Polsce i finalnie wykorzystywana w Niemczech stanowiła w 2020 r. 60 proc. całej wartości eksportu z Polski do Niemiec. Pozostałą część stanowiła zagraniczna wartość dodana w eksportowanych produktach na rynek niemiecki oraz wartość dodana wytworzona w Polsce stanowiąca wkład do eksportu niemieckich firm. W statystyce handlu zagranicznego znajduje to odzwierciedlenie z jednej strony w dużym udziale w eksporcie do Niemiec produktów o wysokiej importochłonności, a z drugiej w dużym znaczeniu dóbr pośrednich, głównie klasyfikowanych jako towary zaopatrzeniowe przetworzone, części dóbr inwestycyjnych (i konsumpcyjnych) oraz części środków transportu. Także lista najważniejszych pozycji towarowych w eksporcie do Niemiec świadczy o dużej roli branży motoryzacyjnej. Uwzględniając sześciocyfrowe pozycje, najważniejszym produktem w eksporcie do tego kraju od 2020 r. są akumulatory litowo-jonowe (w Udział Niemiec w polskim eksporcie należy do najwyższych spośród krajów Unii Europejskiej. W 2023 r. do zachodniego sąsiada trafiło 27,9 proc. eksportu ogółem. Wyższy udział Niemiec w eksporcie notowały tylko Czechy (32,8 proc.) oraz Austria (28,7 proc.). Średnio w 26 gospodarkach UE udział Niemiec w eksporcie kształtował się na poziomie 18,2 proc. Niemcy są najważniejszym rynkiem eksportowym dla Polski we wszystkich kategoriach, prócz paliw. Największe znaczenie nasz zachodni sąsiad ma w eksporcie środków transportu, w tym przede wszystkim części oraz w eksporcie dóbr konsumpcyjnych. W 2023 r. na Niemcy przypadało 30,5 proc. wartości eksportu środków transportu (w tym 35,1 proc. eksportu części) oraz 31,8 proc. eksportu dóbr konsumpcyjnych. Na większą rolę Niemiec w polskim eksporcie niż wynika to tylko z udziału w eksporcie ogółem może wskazywać fakt, że w 2195 pozycjach sześciocyfrowej klasyfikacji towarowej HS spośród 4578, które były przedmiotem eksportu w 2023 r., Niemcy były najważniejszym rynkiem eksportowym. A w 583 spośród nich udział naszego zachodniego sąsiada przekraczał 50 proc. wartości eksportu ogółem. Polska podwykonawcą dla niemieckich przedsiębiorstw Niemieckie firmy jeszcze przed przystąpieniem Polski do UE włączyły polskie zakłady do swoich łańcuchów dostaw, korzystając zarówno z bliskości geograficznej, jak i znacznie niższych kosztów produkcji. Tak ukształtowana współpraca wynikająca przede wszystkim z roli Polski jako podwykonawcy dla niemieckich przedsiębiorstw znalazła odzwierciedlenie w strukturze towarowej handlu. Szczególną rolę odegrała w tym branża motoryzacyjna. Wśród najważniejszych pozycji w eksporcie do Niemiec dominują obecnie części i podzespoły, a w przypadku dóbr gotowych są to przeważnie produkty firm niemieckich lub innych zagranicznych marek. 2023 r. przypadało na nie 5,8 proc. wartości eksportu do Niemiec). Obok nich wśród 10 produktów o najwyższej wartości eksportu znalazły się również pozostałe części do przemysłowego montażu samochodów (trzecie miejsce), silniki wysokoprężne do pojazdów drogowych (czwarte miejsce), samochody dostawcze z silnikami o pojemności skokowej nieprzekraczającej 2500 cm3 (piąte miejsce) oraz hamulce do montaży w pojazdach drogowych (10. miejsce). Łącznie wśród 10 najważniejszych pozycji – pięć reprezentuje branżę motoryzacyjną. Istotną różnicę między eksportem Polski i pozostałych krajów Europy Środkowej i Wschodniej stanowi brak wśród najważniejszych produktów aut osobowych. W 2023 r. w polskim eksporcie najwyżej sklasyfikowane były samochody z silnikami Diesla o pojemności od 1500 do 2500 cm3. Wartość ich eksportu wyniosła 650 mln euro, co dawało 23. miejsce wśród najważniejszych towarów. Łącznie samochody osobowe stanowiły jedynie 1,8 proc. polskiego eksportu do Niemiec. Na Słowacji natomiast przypadało na nie 28,7 proc., w Czechach – 8,4 proc., a na Węgrzech – 7,7 proc. Niemcy pozostają od 1990 r. najważniejszym partnerem handlowym Polski. Zachodni sąsiad odgrywa kluczową rolę we wzroście naszego eksportu zarówno ze względu na potencjał ekonomiczny, jak i silne powiązania kapitałowe. Z uwagi na relatywnie niewielkie zmiany popytu w największej europejskiej gospodarce na przestrzeni ostatnich lat, eksport do naszego zachodniego sąsiada przyczyniał się do stabilizowania dynamiki polskiego eksportu. Wraz ze wzrostem obrotów handlowych i zmniejszającą się rolą inwestycji zagranicznych, koniunktura w Niemczech ma jednak coraz silniejszy bezpośredni wpływ na polską gospodarkę. Zwłaszcza koniunktura w branży motoryzacyjnej, która w ostatnim okresie napotyka na liczne wyzwania. Pogłębiający się spadek polskiego eksportu do Niemiec Wojciech Mroczek Ekspert ekonomiczny w Departamencie Statystyki NBP